ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Mars’taki Jezero Krateri’nde yaşam izini arayacak uzay aracı Perseverance’ı (Azim) göndermeye hazırlanırken, benzer bir mineral oluşumu ve jeolojik yapıya sahip olan Burdur‘daki Salda Gölü’ndeki araştırma sonuçlarını paylaştı.
‘Mars’a geri sayım başladı’ başlığıyla yayımlanan duyuruda, “Salda Gölü sayesinde ne bekleyeceğimize dair bazı fikirlerimiz var” denildi.
NASA, ‘NASA Earth’ adlı Twitter hesabından, Mars’taki Jezero Krateri üzerinde incelemeler yapacak ve yaşam izi arayacak uzay aracı Perseverance’in fırlatılması için geri sayımın başladığını duyurarak, Burdur’da bulunan ve ‘Türkiye‘nin Maldivleri’ olarak bilinen Salda Gölü’nün uzaydan görüntüsü ve Salda Gölü’nde NASA ekibi tarafından yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarını paylaştı.
Salda Gölü ve Jezero Krateri’nin birlikte fotoğrafının yer aldığı paylaşımda, “Mars’a geri sayım başladı! NASA gezgininin Jezero Krateri’ne sadece bir gün sonra temas edeceğine inanmak öyle zor ki. Kratere kimse ayak basmadı ama Türkiye’deki Salda Gölü sayesinde neler bekleyebileceğimiz konusunda bazı fikirlerimiz var” denildi.
SALDA’DA ÇALIŞMA YAPILDI
NASA’nın web sitesinde ise NASA uzmanlarının Salda Gölü’nde yaptığı çalışmaların sonuçları açıklandı. Araştırmaya ilişkin Salda Gölü’nden sualtı mikrobiyalitleri, eski mikrobiyalitlerin açıkta kalan adası, alüvyon yelpazesi, eski ve yeni mikrobiyalitler, tortul yüzeyleri gibi birçok fotoğrafa da yer veriliyor.
‘Türkiye’de Bir Göl Bize Mars’ı Anlatabilir’ başlıklı çalışma şöyle:
“Perseverance gezgininin 18 Şubat 2021’de Mars’taki Jezero Krateri’ne tarihi bir iniş yapması planlanıyor. Gezici bölgeyi araştıracak ve Dünya’ya geri göndermek için kaya örnekleri toplayacak. Kraterin içine hiçbir insan ayak basmamış olsa da araştırmacılar Dünya’daki benzer bir manzara sayesinde ne bekleyeceklerine dair bazı fikirlere sahipler: Salda Gölü Türkiye’nin güneybatısındaki bir gölün, Mars’taki bir çarpma krateri ile çok fazla ortak yanı olduğunu düşünmeyebilirsiniz, ancak iki havza benzer mineraloji ve jeoloji içerir. Aslında, Salda Gölü, bir zamanlar bir göl içerdiği düşünülen Jezero Krateri’nde bulunanlara benzer karbonat mineralleri ve biriktirme özellikleri (deltalar) içeren dünyadaki bilinen tek göldür.”
ARAŞTIRMA 2019’DA YAPILDI
Purdue Üniversitesi’nde gezegen bilimci ve Perseverance bilim ekibinin üyesi olan Briony Horgan ve İstanbul Teknik Üniversitesi‘nden meslektaşları, kıyı şeritlerini ve çevresini incelemek için 2019 yazında Salda Gölü’ne gitti. Ekip, Jezero’da yaşam arayışına rehberlik etmek için Salda Gölü’ndeki mikrobiyal ve jeolojik süreçleri daha iyi anlamayı amaçladı. Horgan’ın yüksek lisans öğrencisi Bradley Garczynski’nin Salda Gölü’nde çektiği ve Perseverance ekibinin Jezero Krateri’nde bulmayı umduğu bazı özellikleri gösteren fotoğraflar var.
Araştırmacılar, NASA’nın Mars Keşif Gezgini’nden alınan verileri kullanarak, bilim adamlarının eski bir gölün kıyı şeridi olduğuna inandıkları Jezero Krateri’nin batı kenarlarında bir su havzası mineralleri ve muhtemelen karbonat karışımı tespit etti. Horgan ve meslektaşları, bu birikintilerin Salda Gölü’ndekilere benzer olup olmadığını öğrenmeyi amaçlıyor.
