Avustralya hükümetinin, meclisten geçirmeye hazırlandığı bir sosyal medya yasası, bu hükümeti Facebook ve Google ile karşı karşıya getirdi. Hükümet söz konusu yasa ile, Avustralyalı haber organizasyonlarının, Facebook ve Google’da yayınlanan içeriklerden pay alması gerektiğini öngörüyor.
Facebook yasaya misilleme olarak, Avustralyalı kullanıcıların, ülkeden ve dünyadan tüm haber içeriklerine erişimini engelledi.
Sadece haber içerikleri değil, Avustralya devlet kurumlarının Facebook sayfaları da erişime kapatıldı.
Sosyal medya devinden yapılan açıklamada, yasa eleştirildi ve “Facebook’un yayıncılarla olan ilişkisinin temelden yanlış anlaşıldığı” savunuldu.
Avustralya hükümeti ise Facebook’un güvenilir bir şirket olduğuna yönelik inancın, erişim engeliyle sorgulanmaya başladığını açıkladı.
Aynı yasadan etkilenecek olan Google ise arama motorunun Avustralya’daki faaliyetlerini durdurma tehdidi yaptıktan sonra ülkenin en büyük haber organizasyonlarından biri ile anlaşıldığı haberi alındı.
Avustralyalı medya devi Rupert Murdoch‘ın sahibi olduğu News Corp ile varılan anlaşma gereği Alphabet, (Google’ın da dahil olduğu çatı şirket) bir üyelik platformu geliştirececek ve reklam gelirlerini paylaşacak.
Bu gelişme ile Facebook tartışmanın karşı cephedeki tek tarafı olarak kaldı.
Avustralya hükümetinin Haberleşme Bakanı Paul Fletcher, ABC kanalına yaptığı açıklamada, “Facebook attığı bu adımın, itibarını nasıl etkileyeceğini çok dikkatli şekilde değerlendirmeli” dedi.
Facebook yasak kararını nasıl duyurdu?
San Fransisco merkezli sosyal medya devi yasak kararını bir blog paylaşımı ile duyurdu.
Söz konusu paylaşımda, “Sunulan yasa bizi zor bir kararı almaya itti; ya yayıncılarla olan ilişkimizin gerçeklerini görmezden gelerek yasaya uyacak ya da Avustralya servislerimizde haber paylaşılmasına izin verilmesini durduracaktık. Üzülerek ikincisini tercih ediyoruz” ifadesi yer alıyor.
Bu mesajın yanında, Avustralyalı yayıncıların Facebook sayesinde, 2020 yılında £228 milyon dolar gelir elde ettiği de savunuluyor.
Sınırlama, Avustralyalı yayıncıların içeriklerinin paylaşılmasının küresel olarak engellenmesini de kapsıyor.
Bu gelişmeler sonrası iktidar partisinin önde gelen isimlerinden Josh Frydenberg, Facebook’un patronu Mark Zuckerberg ile “yapıcı” bir görüşme yapıldığını duyurdu.
Frydenberg görüşmeye ilişkin, “bir yol haritası bulabilmek için temasta kalma kararı aldık” dedi.
“Facebook otoriter bir devlet gibi davranıyor”
Facebook’un haber içeriklerine erişim engeli getirmesine farklı kurumlardan da tepki geldi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Elaine Pearson, “Facebook, Avustralyalıların habere ulaşmasını engelleyerek otoriter bir devlet gibi davranıyor” dedi.
Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Amerikan Ekonomik Özgürlükler Projesi de yayımladığı mesajda, “Facebook, Avustralyalı yayıncıların reklam gelirleri talebini sansürle engelleyerek, dünya çapındaki demokrasilere tehdit olduğunu göstermiştir” denildi.
“Facebook inisiyatifi kaptırmak istemiyor“
BBC’nin Kuzey Amerika teknoloji muhabiri olan James Clayton’ın analizi
Avustralya Facebook için büyük bir pazar değil. Dahası Facebook, gelirlerinde haberin itici bir güç olmadığını da söylüyor. Peki bu yasaya neden bu kadar taktı?
Bu daha çok prensiple ilgili. Başka ülkeler de Avustralya’da yaşananları izliyor. Kanada ve hatta Avrupa Birliği‘nin de Avustralya’nın izinden gidebileceği spekülasyonu yapılıyor. Facebook böyle yayılmayı engellemek istiyor.
Facebook hali hazırda bazı haber içeriklerine para ödüyor. Örneğin İngiltere’de, bazı medya organizasyonları ile ticari anlaşmalar yaptı.
Ama Facebook’un yapmak istediği, inisiyatifin kendisinde kalması.
Şirket yöneticileri, hükümetlerin devreye girerek, haber için para ödemeleri gerektiğini söylemelerini ve hatta ücret belirlemelerini istemiyor.
Facebook, hükümetlere, kas gücü ortaya koymalarının sonuçları olacağını göstermeye karar verdi.
Ancak atılan bu adım, ses getirici şekilde ters tepebilir. Avustralyalı yayıncıların haber içeriklerinin erişime kapatılması şimdiden anti demokratik ve hatta otoriterlik eleştirilerine neden oldu.
